طراحی قلیان اکسیژن و جایگزینی آن برای قلیان های دودی موجود چند روزی است که در فضای شبکه های اجتماعی داغ شده و تفاسیر مختلفی از عملکرد آن ارائه شده است.
به گزارش تکناک به نقل از ایسنا، ظاهراً موضوع در راستای اجرای طرح نظرسنجی وزارت بهداشت در 10 استان کشور است. همانطور که کارشناسان و مسئولین بهداشتی همواره نسبت به شکستن انگ مصرف قلیان در بین خانواده ها و مصرف دسته جمعی و تفریحی و در نهایت افزایش چندین برابری آن در زنان و مردان و بروز عوارض قلبی و تنفسی ناشی از آن در بین خانواده ها هشدار داده اند. سنین پایین تر
دکتر گلمرضا حیدری مجری طرح تحقیقاتی «قلیان اکسیژن» در واکنش به اخبار و جو ایجاد شده پیرامون این طرح تحقیقاتی با تاکید بر اینکه «قلیان اکسیژن» مطابق با استانداردهای وزارت بهداشت است، اظهار داشت: میزان گازهای اکسیژن و نیتروژن موجود در “قلیان اکسیژنی” تنظیم شده و استاندارد است و حدود 10 سال از ثبت اختراع رسمی این دستگاه در کشور می گذرد.
ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن
رئیس مرکز تحقیقات کنترل و پیشگیری از استعمال دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اخبار منتشر شده در شبکه های اجتماعی مبنی بر قلیان اکسیژنی، خاطرنشان کرد: ادعای استفاده از گاز خنده در قلیان اکسیژن در تاریخ انتشار یافته است. شبکه های اجتماعی که باید در پاسخ به اظهارات مطرح شده گفت. استفاده از گاز خنده دار در قلیان اکسیژن صحیح نیست.
وی درباره ترکیب گازهای قلیان اکسیژن گفت: نسبت اکسیژن در ترکیب گازهای مصرفی در قلیان اکسیژن حدود 80 درصد است و می توان 5 درصد نیتروژن را به ترکیب گازها اضافه کرد.
سرپرست طرح تحقیقاتی دستگاه پاکدم ادامه داد: «اکسید نیتروژن» معروف به «گاز خنده» حاوی اکسیژن در قلیان نیست. “انتونوکس” که گاز بی ضرری است که در قلیان اکسیژن استفاده می شود. مطالعات متعددی بر روی «آنتونوکس» در سطح جهان انجام شده است که نتایج آنها بی ضرر بودن این گاز را نشان می دهد.
حیدری درباره اعتیادآور بودن آنتونوکس گفت: آنتونوکس عاری از مشکلاتی مانند «وابستگی»، «اعتیاد» و «گاز خنده» است. با توجه به ویژگی های آنتونوکس باید گفت که ادعاهای مطرح شده در مورد قلیان اکسیژن یک بازی رسانه ای است.
وی درباره طرح مطالعاتی بازنگری دستگاه پاکدم گفت: بررسی دستگاه پاکدم که توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می شود یک طرح مطالعاتی محسوب می شود. این طرح تحقیقاتی مورد تایید وزارت بهداشت و دارای منشور اخلاقی می باشد.
نتایج تحقیق؛ معیارهای انتخاب قلیان اکسیژنه
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل استعمال دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در این طرح تحقیقاتی از افرادی که قلیان اکسیژن مصرف می کنند مورد بررسی قرار گرفتند، افزود: هدف از انجام این نظرسنجی ارزیابی مصرف کنندگان قلیان اکسیژنی است. این ارزیابی ها با هدف بررسی مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از مصرف قلیان اکسیژنی انجام می شود. با توجه به مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از استفاده از قلیان اکسیژن، در مورد آینده این دستگاه تصمیم می گیریم.
وی گفت: در حال حاضر قلیان اکسیژن در برخی استان ها مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفته است. پاسخ به سوالات “آیا قلیان اکسیژن عوارض دارد؟” و “آیا می توان قلیان اکسیژن را به عنوان وسیله ای بی ضرر معرفی کرد؟” اینها به عنوان سؤالات در این برنامه درسی پیشنهاد می شوند. پاسخ به این سوالات زمان می برد. این پروژه تحقیقاتی باید یک یا دو سال طول بکشد تا به سوالات مطرح شده پاسخ دهد.
نظرات در مورد قلیان اکسیژن قابل بررسی است
حیدری افزود: طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن در تهران انجام و استفاده کنندگان از این دستگاه با “آزمایش تنفسی” مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تست تنفس مصرف کنندگان قلیان اکسیژن نشان می دهد که وضعیت تنفسی آنها کاملاً بالاتر از افراد عادی است. نتایج به دست آمده می تواند ما را به این سمت هدایت کند که قلیان اکسیژن هیچ مشکلی برای سلامتی نداشته باشد. اما تاکید می کنم که نظر قطعی در مورد قلیان اکسیژنی نیاز به تحقیقات بیشتری دارد. در نظر داریم افراد مصرف کننده قلیان اکسیژنی را در 10 استان کشور مورد ارزیابی قرار دهیم. باز هم تاکید می کنم که اخبار مربوط به عوارض و اعتیاد قلیان اکسیژنی یک بازی رسانه ای و کذب محض است.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل استعمال دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره جزئیات اجرای طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژنی گفت: مراکز عرضه کننده قلیان دخانی به صورت داوطلبانه در طرح تحقیقاتی شرکت می کنند. بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت، درصد اکسیژن و گازهای نیتروژن قلیان اکسیژن تنظیم می شود. یک طرح تحقیقاتی در 3 استان تهران، البرز و آذربایجان شرقی راه اندازی شده است، همچنین فعالیت های مربوط به این طرح تحقیقاتی در استان بوشهر و شهرستان جیرفت در استان فارس انجام می شود.
وی ادامه داد: استان های مازندران، زنجان، هرمزگان نیز به طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژنی اضافه شده اند.
حیدری در خصوص جامعه آماری طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژنی به ایسنا گفت: تعداد مراکز تحویل قلیان شرکت کننده در طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژنی باید به «حجم نمونه» برآورد شده در طرح علمی برسد. حجم جامعه آماری باید به گونه ای باشد که آمار خروجی طرح پژوهشی از نظر آماری «معنی دار» و «قابل تأیید» باشد. این طرح تحقیقاتی به یک یا دو سال برای جمع آوری داده های مورد نظر نیاز دارد. پس از جمع آوری داده ها، تحلیل های لازم انجام می شود.
چرایی اجرای طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژنی
وی درباره اجرای طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژنی گفت: سال هاست که با دخانیات مبارزه می کنیم و در حال بررسی تدابیری برای کنترل و محدود کردن میزان مصرف دخانیات هستیم. در سال‌های اخیر، برنامه‌هایی با هدف کنترل دخانیات پیشنهاد شده است، اما شکست خورده است. علاوه بر این، ممنوعیت استعمال دخانیات موثر نیست و جرایم مربوط به سیگار به خوبی اجرا نمی شود.
حیدری با بیان اینکه متأسفانه مصرف قلیان در کشور به ویژه در بین جوانان زیاد است، افزود: مصرف قلیان در بین نوجوانان رو به افزایش است. بررسی ها نشان می دهد که مصرف قلیان بین زن و مرد تفاوتی ندارد. در حالی که میزان مصرف سیگار در بین مردان 10 برابر بیشتر از زنان است. آمارها نشان می دهد که حدود 20 تا 25 درصد افراد بالای 25 سال اعم از زن و مرد قلیان مصرف می کنند.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و مبارزه با دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه قلیان وارد جامعه ایرانی شده است افزود: قلیان وارد خانواده ها، مکان های تفریحی و در بین جوانان کشور شده است. میزان دود در هر وعده قلیان معادل مصرف 100 نخ سیگار است.
حیدری درباره تنباکوهای مصرفی در قلیان گفت: تنباکوها نامرغوب محسوب می شوند و عمدتاً با آلودگی محیطی، میکروبی و قارچی همراه هستند. زغال سنگ مصرفی در قلیان عامل مسمومیت با مونوکسید کربن است.
افزایش بیماری های تنفسی و قلبی به دلیل افزایش مصرف قلیان
رئیس مرکز تحقیقات کنترل و پیشگیری از استعمال دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: متاسفانه برنامه ریزی کاملی در رابطه با کنترل مصرف قلیان وجود ندارد. با توجه به افزایش مصرف قلیان در بین جوانان می توان گفت که افزایش بیماری های تنفسی و قلبی عروقی در سنین پایین را باید انتظار داشت. در حالی که بیماری های تنفسی و قلبی عروقی معمولا در دهه پنجم یا ششم زندگی ظاهر می شوند. به دلیل مصرف قلیان، افراد 20 تا 30 ساله دچار برونشیت مزمن و بیماری قلبی می شوند.
شاید قلیان اکسیژن جایگزینی برای قلیان کشیدن باشد
حیدری با بیان اینکه عوارض مصرف قلیان باید مورد توجه قرار گیرد افزود: استفاده از راهکارها و روش های علمی برای کنترل مصرف دخانیات باید مورد توجه قرار گیرد. به نظر می رسد که قلیان های اکسیژن می توانند جایگزین قلیان های سیگاری شوند.
وی تاکید کرد: در حال حاضر دستگاه قلیان اکسیژن «تایید نهایی» را دریافت نکرده است. اگر نتایج تحقیقات و شرایط به گونه ای باشد که این دستگاه جایگزین قلیان کشی شود، گامی موثر در جهت حفظ سلامت جامعه خواهد بود. اما به طور کلی اظهار نظر در مورد قلیان اکسیژنی منوط به تحقیقات کاملتر و نتایج تحقیقاتی است. این معیار تصمیم گیری خواهد بود.
